Kalça eklemi, tıp dilinde articulatio coxae olarak adlandırılır. Bu eklem femur başı ile kalça kemiğinin acetabulumu arasındadır. Femur, üst bacak kemiğidir. Acetabulum ise kalça kemiğinde bulunur ve femur başının oturduğu çukur bir yapıdır.
Kalça eklemi çok sağlam bir yapıdır. Çıkıkları ve acetabulum ile femur başı kırıkları ağır travmalarda görülür.
Ancak yaşlılarda kemik erimesine bağlı kendiliğinden bile kırılabilir. Halk arasında kalça eklemi yaşlılarda oluşan acetabulum ve femur başı kırıkları ile ünlüdür. Bu yapılar kırıldığı zaman çok tehlikelidir. Kırıldıkları zaman kalça eklemini olumsuz yönde etkilerler.
Acetabulum ve femur başı kırıklarında neler gözlenir?
- Kırık olan taraftaki bacağın boyu kısalır.
- Kırık olan taraftaki bacak dışa doğru döner.
- Kırık olan taraftaki bacakta damar ve sinir basılarına bağlı nabız ve his kaybı olabilir.
Acetabulum ve femur başı kırıkları neden çok tehlikelidir?
- Yaşlılarda: bu yapılar çok önemli sinir ve damarlarla komşuluk içindedir. Damar etkilendiği zaman dolaşım bozulur. Sinir etkilendiği zaman felç durumuna kadar gidebilir. Yaşlılarda ayrıca yatağa bağımlı kalmak ek risk faktörüdür. Yaşlılıkta yatağa bağımlılık demek ölüme yaklaşmak demektir. Sürekli yatmaya bağlı bası yaraları oluşur, bası yaralarından dolayı hasta enfeksiyon kapar, dolaşım sistem olumsuz yönde etkilenir, yağ embolisi riski olur.
Bu yüzden kalça eklemini etkileyen kırıklarda protez takılarak yaşlı hasta bir an önce ayağa kaldırılmak istenir.
- Gençlerde: Damar ve sinir etkilenimleri yönünden yaşlılarla aynı riski taşırlar. Ancak yaşlılardaki gibi proteze gerek kalmadan plak vida ile tedavileri yapılabilir.
Kalça eklemi çıkıkları genelde hasta oturur pozisyondayken bacak bacak üstüne attığı zaman karşıdan gelen darbelerle olur. Genelde bu arabanın ön tarafında oturan kişiler kaza geçirdiğinde olur. Kalça eklemi yüzde doksan oranında arka tarafa doğru çıkar. Arka tarafta çok önemli sinir ve damarlar bulunur. Bunlara bası yapar. Kaslarımız kansızlığa ancak altı saat dayanabilir. Kalça çıkığı olan bir insanın ilk olarak bacak bölgesindeki nabızlar kontrol edilmelidir. Acilen ortopedi bölümü bulunan bir hastaneye yönlendirilmelidir.
